Πτέρυγες {Ἔρωτος } Ρόδος – Πάρος Αθήνα – Τήνος

 

οδός Σιμμίου, Ρόδος    φωτογραφία: Έλενα Νικολακοπούλου

ένα χρόνο μετά την περσινή μας συμμετοχή
στο paros' poetry & translation symposium στην Αθήνα,
κι εν όψει του φετινού paros' poetry & translation symposium στην Τήνο,

η στιγμή φάνηκε σωστή για την κοινοποίηση μιας μετάφρασης
που ήρθε και μας βρήκε (πέρυσι) μάλλον τυχαία:

 

φίλος κλασικιστής μάς παρέδωσε αυθορμήτως
ένα ποίημα του Σιμμίου του Ροδίου (II – Πτέρυγες)

 

 

from The Greek Bucolic Poets, J.N.Edmonds, Harvard

 

και με τη βοήθεια της αγγλικής της μετάφρασης, ζευγαροπλεκτά, στα σημεία όπου οι δωρικοί τύποι του πρωτοτύπου μάς ξένιζαν,

 

 

from The Greek Bucolic Poets, J.N.Edmonds, Harvard

 

προσπαθήσαμε να καταλήξουμε σε μια νεοελληνική εκδοχή…

 

 

 

[Το ποίημα του Σιμ(μ)ία του Ρόδιου, οι Πτέρυγες [Έρωτος],
δια-σώζεται μαζί με άλλα έντεκα επιγράμματα
στην Παλατινή Ανθολογία.
Για το πρωτότυπο κείμενο (II. Πτέρυγες),
καθώς και για την αγγλική μτφρ. (II. The Wings),
βλ.: J.M. Edmonds, The Greek Bucolic Poets,
Harvard: The Loeb Classical Library, 1919, σ. 492,
καθώς & για περισσ. πληρ. βλ.:  Pierre Waltz, Anthologie Grecque,
Paris: Les Belles Lettres, 1960, κατάλογοι ποιητών τόμων ΙΙΙ, V, ΧΙΙ.]

 

 

ΙΙ. Τα φτερά

 

Αντίκρυσε τον άρχοντα της βαθύστερνης Γης, αυτόν που ανέτρεψε το Γιο του Άκμονα, και μη φοβηθείς

που τόσο μικρός άνθρωπος, μπορεί φορτωμένος να είναι με ολόπυκνη γενειάδα.

Γιατί εγώ γεννήθηκα, όταν κυβερνούσε η Ανάγκη, κι όλα τα όντα,

όλα όσα κινούνταν μεσ’ απ’ τον Αιθέρα και το Χάος,

βρίσκονταν μακριά χάριν της ολέθριας

γνώσης της.

 

Ούτε γιος

γοργόπτερος, της Κύπριδας και του Άρη,

λέω πως είμαι, ούτε κυβέρνησα δια της βίας

αλλά δια της πράας πειθούς. Κι όλα το ίδιο, σε μένα

υποκλίθηκαν, γη, βαθειά θάλασσα κι ουρανός ορειχάλκινος,

και το πανάρχαιο σκήπτρο [τους], οικειοποιήθηκα, και μ’ έκαναν

σε θεούς ανάμεσα, κριτή.

 

Σι(μ)μίας ο Ρόδιος

~ μτφρ. Έλενα Νικολακοπούλου & κατίμ

 

 

Αντίστοιχη ήταν κι η μεταμορφωτική πορεία
της εκδοχής του ποιήματος σε καλλίγραμμα:

 

καλλιγράφημα Πτέρυγες Έρωτος, Σιμμίου

 

 

 

από το ιστορικό χειρόγραφο του τεχνοπαιγνίου,

 

στη νεοελληνική εκδοχή του

 

 

 

 

 

καλλίγραμμα Φτερών: Kristel Pent

καλλίγραμμα Φτερών: Kristel Pent

 

 

Τεχνοπαίγνια
«Ιδιότυπο ποιητικό είδος που καλλιεργήθηκε στα πρώιμα αλεξανδρινά χρόνια, αποτελούν τα τεχνοπαίγνια [the pattern-poems], ποιήματα προορισμένα, όταν καταγραφούν, να παίρνουν το σχήμα ενός αντικειμένου. Εκτός από τη Σύριγγα του Θεόκριτου, μας σώζονται ο Πέλεκυς, οι Πτέρυγες και το Ὠιόν («Αβγό») του Σιμμία από τη Ρόδο, και ο Βωμός του Δωσιάδα. Με την πολύπλοκη μετρική τους και με το αινιγματικό, σχεδόν ακατάληπτο για μας, περιεχόμενό τους, τα τεχνοπαίγνια αποτελούν οριακά δείγματα της λόγιας, εξεζητημένης και επιδεικτικής αλεξανδρινής ποίησης, που πια στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι φανερό ότι δεν απευθυνόταν σε ακροατές αλλά μόνο σε επαρκείς αναγνώστες». http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/grammatologia/page_064.html

βλ. ακόμη: «Τεχνο-παίγνιον: το, παίγνιον ή παιδιά τέχνης, μάλιστα δε τρόπος του αποδεικνύειν την περί την στιχοποιίαν ικανότητα, επιγραφή ποιήματος τινος του Αυσονίου», στο: Liddell & Scott, Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, 4ος τόμος, μτφρ. Ανέστη Κωνσταντινίδου, Αθήνα: Γεωργάκα, 1906, σ. 327.

 

 

Advertisements

πόλεις i.ii.iii.iv.v.vi.

φωτογραφία: Σαν Αντόνιο – Νάνση Εξάρχου

 

 

Ilya Selvinsky, from the cycle “Alisa” – Etude 10

There are five million people in Moscow,

and you are among them. Hello!

Square. Park. Street. Boulevard.

Perhaps was it you? No.

So many post offices, pharmacies,

and people are everywhere…

There are five million people in Moscow.

How do I find you there?

Chance, you are always like brother to me,

please help me! Just one more time!

Stratenka. Trubnaja. Pushkin. Arbat.

The streets are passing me by.

I mutter magic words under my breath,

some old and forgotten lore.

Cast her out, Moscow, cast her to me

like the sea casts amber ashore!

                                                         

                                                                                                   translated by Kristel Pent

(with the help of both original Russian and translated Estonian version)

 

 

φωτογραφία: Λισαβόνα – Νάνση Εξάρχου

 

 

ποτσντάμερπλατζς

αλεξάνδερπλατζς

μπέμπελπλατζς

πλατζς

πλατζς

στάζει

αίμα

πολτός

στάχτη

καίγονται βιβλία

καίγονται και κορμιά

στην πλατεία…

το γερμανικό χιόνι είναι λευκότερο;

οι γερμανοί άστεγοι περισσότερο άστεγοι;

πάντως το γερμανικό κρύο είναι σίγουρα

περισσότερο κρύο

βάλταστράσσε

χέρμανστράσσε

όλοι οι δρόμοι είναι όμορφοι

όταν είναι στράσσε

όλοι οι δρόμοι…

                                                               feuve

 

 

φωτογραφία: Σικάγο – Νάνση Εξάρχου

 

 

Waqif

Στέκομαι

στα μικρά μου παπούτσια

ενώ στο χώμα πατώ που δεν ξέρω

αν καίει

παρά μόνο όταν αρχίσει

η στάθμη ν’ ανεβαίνει στα πηγάδια.

Μυρίζει ρόδο και μπαχάρι

κι αν στρίψω αλλιώς

απ΄ ό,τι πρέπει στο λαβύρινθο

τον καπνό

ίσως να ΄ναι η τελευταία φορά που μυρίζω

αυτό το τσουβάλι.

Απόστρατες τσίγκινες βάρκες

μεταφορείς αγαθών

θνητών και υλικών

το ύστατο στρώμα σκουριάς

πολύ πριν

το πετρέλαιο.

Απ’ τα ρυάκια της Αλ Σουκ

στου Γκλόστερ τα ντοκς

και τα κανάλια του Μπέρμιγχαμ

παρέμενα όρθιος

με κάλτσα κύτος πασμίνα

μπροστά στο ΑΤΜ.

 

                                                                           κώστας πλησιώτης

« σαπίζουνε τα χέρια μας » – Γιώργος Αγκάθης

 

Όταν ναυάγησα

 

Ξαφνικά η καμπίνα μου γέμισε νερά

άνοιξα την πόρτα,

τα ψάρια με κοιτούσαν ασάλευτα.

Για μια στιγμή ένιωσα

ότι χρειαζόμουν οξυγόνο

 

Ρώτησα τα ψάρια αν θα ’πρεπε

να κολυμπήσω στην επιφάνεια

Αυτά συνέχισαν

να με κοιτούν ασάλευτα

 

Έκλεισα την πόρτα της καμπίνας

κι είπα να ξαπλώσω λίγο

για να σκεφτώ ποιο θα ’ταν

το σωστό να κάνω

 

Με πήρε ο ύπνος

και το πιο όμορφ’ όνειρο είδα

Δε θυμάμαι τι

Τώρα έχω βράγχια, λέπια

κι ουρά γοργόνας

 

Δεν ξέρω αν θα μου μιλήσουν τα ψάρια

Εγώ θ’ ανοίξω την πόρτα της καμπίνας

και θα χυθώ στο βυθό της θάλασσας

 

Ό,τι και να γίνει

θα κολυμπήσω

Μέχρι το επόμενο

ναυάγιο.

 

φωτογραφία: Αντώνης Αβραμίδης

 

 

Αλίμονο στους σηψαιμικούς

 

Παγώσανε τα νύχια μας

εποχή απροσπέλαστη.

 

Να συνηθίσουμε και τα φαντάσματα

-καμία έκπληξη στα πρωινά μας-

το πιο επίκαιρο,

το πάγωμα στις σχέσεις

-καμία έκπληξη στις νύχτες μας.

 

Πόσο ακόμα θα κρατήσει η καθημερινότητα

-υπερβολή κι η αγάπη.

Να συνηθίσουμε και τα γουρούνια

 

Παγώσανε τ’ ακροδάχτυλα

σηψαιμία μυρίζει η γαμημένη η βροχή.

Κούραση να σιγουρεύεσαι για τα πάντα.

Θεέ μου, σαπίζουνε τα χέρια μας

και πώς θα χαϊδευόμαστε.

 

φωτογραφία: Αντώνης Αβραμίδης

 

 

Δυτική όχθη

 

Μαύροι ορίζοντες στα βλέμματα μεταναστών

Θάλασσα χωρίς αλάτι το αίμα των αμάχων

Κατακραυγή υποκρισίας εξουσιαστικού συρφετού

Τα χέρια στριμώχνονται στα σαπιοκάραβα

Ο ήλιος μας ειρωνεύεται

η τέχνη μας προσπερνάει

Ανάσα μας, δυσκολεύεσαι

καημός που ξεμακραίνει

Μη χάσουμε το καλοκαίρι, σύντροφε,

για μια γυναίκα που τη ‘λεγαν «Παλαιστίνη».

 

φωτογραφία: Αντώνης Αβραμίδης

πετα-ludens* – συνεργατικό σουρεαλιστικό τεύχος, τσακμάκι + Palinodiae/Παλινωδίαι 2018

 

«Ευτυχώς η πρόσφατη δημοσίευση των μελετών του Γιόχαν Χουίζινγκα έγινε για να κάνει όλους εκείνους τους γλοιώδεις τύπους που λένε: ‘‘δεν ντρέπεστε, στην ηλικία σας;’’ Να μπουν στο σκοροφαγωμένο καβούκι τους. Αυτές οι μελέτες δείχνουν πράγματι ότι η διάσταση του παιχνιδιού ως της κατεξοχήν ελεύθερης δράσης ‘‘επιβεβαιώνει με πανηγυρικό τρόπο τον υπερλογικό χαρακτήρα της θέσης μας μέσα στο σύμπαν’’.

«Περιοδικό Médium, τχ. 2, Φεβρουάριος 1954· τχ. 3, Μάϊος 1954», στο: Τα σουρεαλιστικά παιχνίδια. Αρχεία Γάλλων υπερρεαλιστών: Μάρτιος 1921-Σεπτέμβριος 1962, μτφρ. Δ. Χορόσκελης, Αθήνα: Καστανιώτης, 1996, σ. 287.

 

 

καλλίγραμμα: Ελένη Μοσχοβάκη (edited by Kristel Pent)

2 έντυπα (Παλινωδίαι + τσακμάκι)
= ένα συνεργατικό τεύχος παιχνιδιών.

 

μέθοδος: απροσδιόριστη / σουρ(r)εαλιστική.

στόχος: πώς να ζωντανέψουμε παλιά παιχνίδια;

τελικός αριθμός παιχνιδιών: 4.

 

Ανασταίνοντας Εξαίσια Πτώματα**,

προσδεθείτε: τα παιχνίδια αλλάζουν χέρια!

 

 

σχέδιο: Μανόλης

σημεία διανομής

Αθήνα

Βιβλιοπωλείο Οι εκδόσεις των συναδέλφων – Καλλιδρομίου 30, Εξάρχεια  

Βιβλιοπωλείο του Φαρφουλά – Μαυρομιχάλη 18, Αθήνα

Βιβλιοπωλείο Λεμόνι – Ηρακλειδών 22, Θησείο

Βιβλιοπωλείο-εκδόσεις Στέγη Bibliotheque – Θεμιστοκλέους 76, πλατεία Εξαρχείων

Cafe –bar–βιβλιοπωλείο Locomotiva – Μπόταση 7 και Σολωμού 25, Εξάρχεια  

Βιβλιοκαφέ–βιβλιομπάρ Vertigo – Σολωμού 23 & Μπόταση 8, Εξάρχεια

Καφενείο-παντοπωλείο αλληλέγγυου εμπορίου Lacandona – Ηπίτου 4, Σύνταγμα

Καφενείο Φυσικό κι επόμενο – Αντιόπης 43 & λεωφόρος Αλ. Παπαναστασίου

Καφεποτείον Γαία – Στρατάρχου Παπάγου Αλεξάνδρου 20, Άγιος Δημήτριος

Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα – Ζωοδόχου Πηγής 97 και Ισαύρων, Εξάρχεια

Κατειλημμένο κοινωνικό κέντρο Κ*Βοξ – Αραχώβης & Θεμιστοκλέους, πλ. Εξαρχείων

ΚΑΤ.ΑΝΑ. – πάρκο Ανάληψης, Βύρωνας

Αυτοδιαχειριζόμενος κοινωνικός χώρος Μπερντές – Αράδου 55, Άνω Ιλίσια

Ελεύθερος Κοινωνικός Χώρος Φαβέλα – Ναυάρχου Βότση 11, Πειραιάς  

Ελεύθερος Κοινωνικός Χώρος Βοτανικός Κήπος Πετρούπολης – Πλατεία Αγίου Δημητρίου

Κινηματογράφος Άστορ – Σταδίου 28 (είσοδος από στοά Κοραή), Μετρό Πανεπιστήμιο

Πάτρα

Βιβλιοπωλείο Nouveau – Παντανάσσης 78

Ηράκλειο

Βιβλιοπωλείο Πολύγραφος – Χάνδακoς 8

Κατάληψη Ευαγγελισμού – Θεοτοκοπούλου 18  

Μυτιλήνη

Κατάληψη στο Μπίνειο – Φάωνος & Χαριλάου Τρικούπη

Καφενείο π – Σάμου 2

 

*Γιόχαν Χουίζινγκα, Ο άνθρωπος και το παιχνίδι (homo ludens),
μτφρ. Σ.Ροζάνης, Γ. Λυκιαρδόπουλος, Αθήνα: Γνώση, 1989.

**André Breton, Le cadavre exquis: Son exaltation,
Paris: Broché, 1975.

ti do – Giampaolo De Pietro ~ σου δίνω

photo: Giampaolo De Pietro

 

Ένας ένας ισορροπούν. 
Ισορροπώ. 
Χωρίς να ανησυχώ.
Αν πέσω.
Αν θα πέσω.
Αν το φρέσκο χορτάρι θα με κρατήσει.
Ισορροπώ ανοίγοντας γραμμές
Στο παρόν και Στο παρελθόν. 
Και Στο μέλλον;
Στο Μέλλον, σειρά σου.
Η σειρά Σου

                                                                    
                                                                    Κικέρτα

photo: Giampaolo De Pietro

 

έχω βρεθεί σ’ αυτό το δωμάτιο κάποτε:
κίτρινη λάμπα πετρελαίου.
πόστερ αλπικού τοπίου στον τοίχο.
γραφείο τουριστικών εκδρομών.
κάμποσα πούλμαν στο στενάκι,
ένα τη φορά, για να χωράνε.
δίπλα στο πούλμαν, εκείνο το όχημα
που έφερνε πετρέλαιο θέρμανσης στην περιοχή.
ίδιο το γραφείο, και για τις εκδρομές
και για την αγορά πετρελαίου.
μισή χρονιά, καλοκαιρινά μπάνια,
μισή χρονιά, καύσιμα για τις πετρελαιόσομπες.
η έδρα, μία, σε κείνο το σκιερό μουχλιασμένο
δωμάτιο που μύριζε σέπια πετρελαίου.
φανταζόμουν εκπαιδευτικές εκδρομές για βουτιές
σε γεωτρήσεις υδρογονανθράκων.
δεκαετίες μετά, κι ενώ το γραφείο εκείνο
πια δεν υπάρχει, μετάνιωσα:
έπρεπε να ΄χα φανταστεί το δωμάτιο
ως σκοτεινό θάλαμο.


                                                                      κατίμ

 

photo: Giampaolo De Pietro

 

ψάξε βρες το άλλο σου μισό
που θα σε συμπληρώνει
με μια πάζλεια αρμονικότητα
τα μικρά κομμάτια που σ’ όλους λείπουν

Απέτυχες, ε;

για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας
το φυλαχτό πρόδωσε τον άνθρωπο
ως προς την ολοκλήρωσή του
κι απόμειν' όμοιο

στο μεταξύ κάμποσα μυρμήγκια
δίχως άγχη συμπαντικής νομοτέλειας
οικοδομούν γεωμετρικότατα
"το μεγάλο μνημείο των ηρώων της επανάστασης"


                                                           κώστας πλησιώτης